Côn Đảo, rùa, gió, và biển
Mình đã có một chuyến đi làm tình nguyện viên bảo tồn rùa biển 2024 trên hòn Bảy Cạnh - Côn Đảo, đó là một chuyến đi đầy bão táp đúng nghĩa và nhiều kỷ niệm khó quên.
Hằng năm, cứ đến độ tháng 4 đến tháng 11 là các mẹ rùa sẽ quay về các bãi biển nơi chúng sinh ra để đẻ trứng, và Côn Đảo là nơi có nhiều rùa lên đẻ nhất. Chương trình TNV được thực hiện vào tháng 5 - tháng 8.
Vườn quốc gia Côn Đảo cùng IUCN là đơn vị tổ chức, đơn đăng ký được mở vào khoảng cuối tháng 4, tình nguyện viên được chia thành nhiều đợt, mỗi đợt 12 ngày, tối đa 20 - 25 TNV mỗi đợt, tùy từng năm mà thời gian, số đợt, số lượng TNV có thể khác nhau. Năm 2024 là 7 đợt từ 13/6 - 21/8, mỗi đợt tối đa 25 TNV; năm 2025 là 9 đợt từ 22/5 - 21/8, mỗi đợt tối đa 20 TNV. Mỗi đợt sẽ chia thành các nhóm phân lên các hòn các nhau, chứ không phải tất cả 20 TNV sẽ đi cùng nhau.
Thực tế đợt mình đi trên danh sách chỉ có 22 TNV so với tối đa là 25 TNV.
Đây là thông tin đăng ký và di chuyển của năm 2025 mà IUCN và VQG Côn Đảo thông báo, các bạn có thể tham khảo trong link này
Mỗi năm có khoảng ~1000 đơn đăng ký, trong khi chỉ có khoảng ~170 đơn được chọn, tức là có hơn ~800 đơn bị loại, tỷ lệ chọi 1/5, 1/6 hoặc có thể cao hơn rất nhiều, mình sẽ nói ở dưới. Có nhiều người đăng ký 2, 3 năm rồi mà không được chọn. Nên lúc điền đơn mình cũng phải đọc thông tin kỹ lắm, check tới check lui, soạn tới soạn lui 2 ngày mới bấm gửi. Ngoài những thông tin cá nhân, thì còn những câu hỏi kiến thức về rùa biển, lúc đó vì chưa có tài liệu nên mình phải tra Google, hỏi ChatGPT các kiểu, nhưng mà thông tin trên Google chỉ mang tính tương đối, những câu hỏi như độ sâu hố trứng, số lượng trứng mỗi ổ… phải điền trắc nghiệm cơ mà nó chả khớp với Google gì cả 😥 Rồi còn những câu hỏi về pháp luật kiểu như rùa mắc vào lưới do vô ý thì có được làm thịt không, có vi phạm pháp luật không… 😅
Còn đây là bộ câu hỏi và trả lời chính thức của IUCN nhé.
May mắn thay là mình được chọn trong năm đầu tiên điền đơn luôn, đúng là không bỏ công nghiên cứu kỹ. Trong đợt của mình hầu hết là những người điền đơn lần đầu là đậu luôn, toàn thành viên ưu tú.
Bạn bè mình có một số bạn đăng ký đi mùa trước, nên mình biết đến chương trình này nhờ các bạn ấy. Năm này mình đăng ký thì bạn mình cũng đăng ký, nhưng mà mọi người đều âm thầm tự điền đơn chả rủ nhau gì cả, bởi vì mọi người biết tỷ lệ đậu quá thấp, rủ nhau cũng chưa chắc đậu, đến lúc có kết quả, xem tên trên danh sách mới biết những ai đã đậu, mọi người mới nói chuyện với nhau mới biết là rớt hết quá nửa, buồn cười là có 4 bạn đậu thì rải vào 4 đợt 1, 2, 3, 4, mình đợt 4, chả ai đi cùng nhau cả, chả biết BTC cố tình hay cố ý nữa.
Mình sẽ chia sẻ một số thông tin giúp bạn có thêm cộng sáng chóa trong ngàn hồ sơ nhé:
- Lựa chọn đợt hợp lý
Mọi người khi tìm hiểu kỹ đều biết, các đợt đầu thì thời tiết tốt hơn, các đợt sau thì dông bão, biển động nhiều hơn, thực tế các bạn đi đợt 3 thì thời tiết đẹp, mình đi đợt 4 (11/7 - 22/7) lên đảo cái dông tố nguyên tuần, bởi thế nên các đợt sau ít người lựa chọn hơn, tỷ lệ chọi thấp hơn nhiều so với các đợt đầu tiên. Ngược lại, các đợt đầu ít rùa hơn, rùa con chưa kịp nở và bạn ít có cơ hội thả rùa con hơn. Tuy nhiên nếu bạn được phân lên Bảy Cạnh thì rùa lên đẻ khá nhiều nên không lo không gặp được rùa.
Mẹo: Tích chọn nhiều đợt hơn trong form giúp bạn có cơ hội cao hơn, thay vì chỉ chọn một đợt, đợt nào có tỷ lệ chọi cao hơn BTC sẽ chuyển bạn sang đợt có ít người lựa chọn hơn (Không áp dụng cho bạn nào có thời gian ít linh động).
- Kỹ năng sinh tồn
Kỹ năng sinh tồn ở đây là gì? Tức là bạn phải có khả năng sống sót trong điều kiện xấu nhất, 12 ngày trên đảo không có tiếp tế hoặc có thể lâu hơn, tính theo lịch phân công thì bạn có 12 ngày, nhưng trong trường hợp biển động, cấm biển, tàu thuyền không thể qua lại, bạn có thể ở trên đảo ít ngày hơn hoặc nhiều ngày hơn so với dự kiến.
Điều kiện trên đảo thì không được đầy đủ, vì dùng điện mặt trời nên trời nắng thì có điện không có nước, trời mưa thì có nước không có điện, trạm phát sóng cũng chạy điện mặt trời nên trời mưa nhiều ngày thì không có sóng luôn, ngoại trừ sóng biển thì vỗ rầm rầm suốt ngày đêm do biển động.
Thời tiết cũng thất thường lắm, có hôm biển động, cấm biển, nhưng trời lại nắng, không có khách du lịch ra, dư điện nên mấy anh kiểm lâm còn bật loa lên hát karaoke luôn.
Trên Bảy Cạnh có bếp gas, cơ mà hạn chế dùng, còn củi thì vô tư thoải mái, các anh kiểm lâm có kho củi đủ cho bạn đun mấy tháng không hết, nên hầu hết tụi mình toàn nấu ăn bằng bếp củi.
Nên nếu bạn có kỹ năng nhóm bếp thổi lửa, nấu cơm bằng bếp củi thì đừng ngại flex trên form nhé, bởi bây giờ mấy bạn toàn nấu bằng nồi cơm điện, làm gì biết nấu bằng bếp củi đâu.
Mình không biết điều kiện các hòn khác như thế nào, nên bài viết này mình nói về điều kiện trên Bảy Cạnh thôi nhé.
Trên Bảy Cạnh có đủ rau cho bạn ăn như mồng tơi thì quá trời, rau ngót nhật, đinh lăng, lá lốt, lá mơ… Ngoài ra trước lúc đi tụi mình cũng mua thêm lương thực dự trữ đem ra đảo. Nhóm mình có mua cả chục ký thịt dự trữ nhưng bạn biết gì không, trời mưa nhiều, không dùng được tủ lạnh, có thái ra làm thịt xông khói, cơ mà ruồi quá nhiều, nó đẻ dòi vào, cuối cùng là đem vứt hết, và ăn ké thịt cá của mấy anh kiểm lâm :))
Một kỹ năng khác, biết bơi là 1 điểm cộng nha, mặc dù không được áp dụng khi lên đảo, nhưng là điều kiện BTC đưa ra, và dự phòng rủi ro khi đi tàu thuyền. Khi lên đảo có một khúc dài bạn phải lội nước vì cano không vào được bờ, nước chỉ tới đầu gối thôi, nhưng phải lội ra lội vào cả chục lần để chuyển đồ lên bờ.
Nếu bạn sinh ra ở miền núi, thì đừng ngại ghi địa chỉ của mình ở quê nha, thay vì ghi địa chỉ ở Hà Nội hay HCM, bởi vì các bạn sinh ra ở miền núi có kỹ năng sinh tồn, thích nghi với thời tiết xấu tốt hơn.
- Các lợi thế khác
- Lợi thế về truyền thông:
Các bạn KOL thường được ưu ái hơn, mình đi đợt 4 thì có bạn Làn, đáng lẽ Làn cũng lên Bảy Cạnh với mình, nhưng do ra trễ hơn, biển động nên mắc kẹt trên Côn Sơn, nếu bạn có theo dõi Làn thì chắc có đọc mấy bài viết thời gian bạn ấy bị mắc kẹt trên đảo lớn này.
Đợt trước mình là đợt 3 thì có Vinh Gấu, bạn mình đi cùng đợt với Vinh Gấu, Vinh Gấu đi khá nhiều năm rồi, bạn có thể tìm thấy mấy bài viết và video về Côn Đảo mà bạn ấy viết.
Nếu bạn có một kênh truyền thông mạnh thì đó là một lợi thế. Nhóm 7 cạnh của mình của mình có 1 anh phóng viên, 1 anh đạo diễn hình ảnh, và một anh đam mê chụp ảnh, 3 anh xách theo một đống máy ảnh máy quay lỉnh cà lỉnh kỉnh.
- Lợi thế khi làm về môi trường
Nếu bạn làm về các dự án về bảo vệ môi trường, cũng là một lợi thế, vì vấn đề rác thải trên đảo rất là nan giải, mỗi đợt biển động là rác tấp vào hàng đống đống, tàu bè lớn khó tiếp cận các đảo nhỏ, các giải pháp sáng tạo về xử lý rác thải, bảo vệ môi trường sinh thái luôn được ưu tiên.
- Lợi thế về kinh nghiệm bảo tồn động vật hoang dã
Nếu bạn từng tham gia bảo tồn rùa biển năm trước, bạn sẽ được ưu tiên, vì bạn có kinh nghiệm rồi, các TNV thông thường khi lên đảo vừa mới bắt đầu quen với việc đỡ đẻ thì đã hết đợt, nên BTC luôn ưu tiên các TNV năm trước. Không chỉ vậy nếu bạn có từng tham các đợt bảo tồn rùa ở nơi khác như Núi Chúa - Ninh Thuận, Bình Thuận, hoặc liên quan đến bất cứ động vật hoang dã nào cũng được ưu tiên.
- Lợi thế khi bạn từng đi tham gia các đợt tình nguyện
Nếu bạn từng tham gia các đợt tình nguyện vùng cao, mùa hè xanh… hay bất cứ các hoạt động tình nguyện nào cũng là một điểm cộng luôn nhé.
Nếu bạn có một trong những các điểm trên thì cứ flex hết trong form cho BTC dễ lựa chọn nha :D
Còn tiếp…